Przed wypiciem alkoholu zazwyczaj myślimy jedynie o konsekwencjach bieżących – najczęściej związanych z kacem lub naszym zachowaniem bezpośrednio po spożyciu. Alkohol wpływa jednak nie tylko na nasze zachowanie w stanie upojenia alkoholowego czy na nasze samopoczucie dzień po. W rzeczywistości konsekwencje wynikające ze spożywania alkoholu sięgają dalej, zwłaszcza jeżeli alkohol spożywany jest przez nas regularnie i w dużych ilościach – a już szczególnie w przypadkach uzależnienia alkoholowego. Nadmierne spożywanie alkoholu prowadzi do długotrwałych skutków, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Przyjrzymy się temu w dzisiejszym artykule.

Jakie są długotrwałe skutki picia alkoholu?

Długotrwałe skutki nadużywania alkoholu są znacznie większe niż nam się wydaje. To nie tylko niszczenie wątroby i postępujące uzależnienie. Alkohol wykazuje niezwykle toksyczne działanie dla całego naszego organizmu – począwszy od przewodu pokarmowego, przez układ krwionośny, aż po nasz mózg i cały układ nerwowy. Szkody te doprowadzają nie tylko do chorób fizycznych, z których głównie kojarzy się marskość wątroby, ale też do wielu skrajnych stanów psychopatologicznych.

Konsekwencje związane z nadużywaniem alkoholu niosą za sobą szereg dolegliwości o charakterze psychosomatycznym, ponieważ najczęściej są to objawy nie jednej, a wielu różnych chorób lub upośledzeń pracy narządów spowodowanych piciem nadmiernych ilości alkoholu.

Fizyczne konsekwencje picia alkoholu

Fizyczne skutki spożywania alkoholu są zdecydowanie bardziej znane i lepiej opisane niż te psychiczne – w przypadku tej drugiej grupy konsekwencje wciąż są badane. W kontekście skutków fizycznych najczęściej mówi się jednak o marskości wątroby – mówi się nawet, że to tak umierają alkoholicy. W rzeczywistości marskość wątroby rozwija się u 10% alkoholików. Większość z osób uzależnionych od alkoholu umiera z innych powodów, często jednak związanych właśnie z nadużywaniem alkoholu. Oto niektóre skutki fizyczne nadmiernego spożywania alkoholu:

1. Wpływ na wątrobę:
   • Stłuszczenie wątroby – wieloletnie picie prowadzi do gromadzenia się tłuszczu przez komórki wątroby (hepatocyty). To z kolei może powodować zapalenie wątroby, nawet prowadzić do marskości wątroby lub nowotworów.
   • Zapalenie wątroby – obok obecności wirusów czy nieprawidłowej diety, to alkohol jest czynnikiem, który najczęściej doprowadza do stanu zapalnego wątroby.
   • Marskość wątroby – jest to postępujące włóknienie miąższu wątroby, które niszczy jej strukturę i prowadzi do jej niewydolności. Śmiertelność związana z marskością zależna jest od stopnia jej zaawansowania – w przypadku wyrównanej marskości wątroby szansa na przeżycie 5 lat wynosi nawet 90%, zaś w przypadku niewyrównanej – prawdopodobieństwo to spada do 30-50%.
   • Niewydolność wątroby.
2. Wpływ na trzustkę:
   • Ostre zapalenie trzustki – stan samo-trawienia się trzustki i uszkodzenia jej okolicznych tkanek.
   • Przewlekłe zapalenie trzustki – długotrwały stan uszkodzenia trzustki oraz utraty jej funkcji.
3. Wpływ na serce:
   • Przewlekłe choroby serca – np. choroba wieńcowa, nadciśnienie czy arytmia.
   • Zapalenie mięśnia sercowego.
   • Niewydolność serca.
4. Wpływ na mózg i układ nerwowy:
   • Choroby neurodegeneracyjne – np. Alzheimer czy Parkinson, a także demencja alkoholowa, polineuropatia, czy zespół Wernickego-Korsakowa.
   • Obumieranie komórek mózgowych.
   • Atrofia kory mózgowej.
   • Zawał lub udar mózgu.
5. Inne:
   • Zmiany w wyglądzie – np. kondycja skóry czy zmiany w obrębie twarzy.
   • Wpływ na układ odpornościowy.
   • Zaburzenia hormonalne.
   • Podwyższone ryzyko nowotworów – zwłaszcza trzustki i wątroby.

Choć fizyczne skutki nadużywania alkoholu to z reguły te najniebezpieczniejsze oraz najboleśniejsze konsekwencje picia, to jednak nie w każdym przypadku będą one wpływać na jakość naszego życia najbardziej. Częściej na nasze codzienne życie wpływać będą psychiczne skutki nadużywania alkoholu, o których powiemy w następnej części artykułu.

Psychiczne konsekwencje picia alkoholu

Psychiczne konsekwencje picia alkoholu wpływają na jakość codziennego funkcjonowania. Ich występowanie w związku ze spożywaniem alkoholu wynika z różnych przyczyn – w niektórych przypadkach alkoholizm prowadzi do występowania stanów depresyjnych, czasami jest to wpływ toksyn alkoholowych na organizm. Niektóre stany psychiczne są ściśle związane ze zmianami fizycznymi w obrębie mózgu i układu nerwowego (np. zespół Wernickego-Korsakowa. Niezależnie od przyczyn, faktem jest, że alkohol powoduje nie tylko choroby narządów wewnętrznych, ale wpływa też na różne stany psychiczne. Oto kilka z nich:

• Zaniki pamięci i problemy z koncentracją. 
• Encefalopatia Wernickego – wiąże się z takimi objawami jak zaburzenia świadomości, zaburzenia gałkowo-ruchowe, oczopląs, ogólne splątanie, drżenia, drgawki, polineuropatia czy niedowład kończyn. Szacuje się, że dotyczy nawet 10% osób uzależnionych od alkoholu. Jest to związane z faktem, że encefalopatia Wernickego sama w sobie nie wynika ze spożywania alkoholu, a z niedoboru witaminy B1 (tiaminy), którą to alkohol z organizmu „wypłukuje”.
• Psychoza Korsakowa – podobnie jak w przypadku encefalopatii Wernickego, psychoza Korsakowa powodowana jest niedoborem witamin z grupy B. Objawy psychozy Korsakowa częściowo nakładają się z objawami encefalopatii Wernickego: dezorientacja, polineuropatia. W przypadku psychozy dochodzi też do zaburzeń pamięci spowodowanych uszkodzeniem ciał suteczkowatych w mózgu (szczególnie problematyczne jest tutaj przyswajanie nowych informacji) oraz do prozopagnozji – trudności związanych z rozpoznawaniem twarzy nawet dobrze znanych nam osób. Psychoza Korsakowa razem z encefalopatią Wernickego składają się na tzw. zespół Wernickego-Korsakowa (WKS).
• Zespół Otella – jest to zaburzenie psychiczne należące do grupy psychoz urojeniowych, w którym bardzo typowe są urojenia związane z niewiernością partnera. Poczucie to jest absurdalne i niczym nieuzasadnione, i nawet pomimo braku dowodów jakiejkolwiek niewierności, chory posądza partnera o zdradę, jest chorobliwie zazdrosny, jest w stanie nawet śledzić partnera lub obsesyjnie przeglądać jego prywatną korespondencję czy portale społecznościowe. Często u osoby dotkniętej tym zespołem dochodzi do wybuchów niepohamowanej zazdrości, a nawet agresji. 
• Halucynoza alkoholowa – znana też jako omamica alkoholowa, trwająca zazwyczaj od kilku dni do 3-4 tygodni. W stanie halucynozy alkoholowej dochodzi do omamów słuchowych, a także innych zmysłów (alkoholik doświadczający halucynozy może np. czuć, że po jego ciele chodzą robaki) oraz urojeń, co z kolei prowadzi do różnych lęków. Halucynoza alkoholowa bywa objawem zespołu abstynencyjnego, a niektórzy utożsamiają ją z odmianą majaczenia alkoholowego.
• Przewlekła halucynoza alkoholowa – jest to halucynoza alkoholowa, która jednak nie ustaje w ciągu kilku dni ani tygodni. Może utrzymywać się kilka miesięcy, a nawet długie lata.
• Majaczenie alkoholowe (delirium tremens) – jest częstym objawem zespołu abstynencyjnego i zazwyczaj pojawia się w ciągu pierwszych 72 godzin od nagłego zaprzestania picia. Stan delirium obejmuje: poczucie niepokoju i stany lękowe, drżenie mięśniowe, napady drgawkowe, zaburzenia snu, dezorientację, zaburzenia świadomości, omamy i urojenia. Majaczenie alkoholowe może zakończyć się nawet śmiercią i wymaga leczenia szpitalnego.
• Stany depresyjne i myśli samobójcze.